Szlak tarnowskich Żydów

Wpływ społeczności żydowskiej, zamieszkującej Tarnów przez kilka stuleci, jest widoczny do dnia dzisiejszego. Trzymając się miejsc, gdzie najmocniej skoncentrowane było życie tarnowskich Żydów, czyli w centrum i po wschodniej jego stronie, należy tam doszukiwać się pozostałości historycznych. 

Najstarsza bóżnica tarnowska powstała około drugiej połowy XVI w., a usytuowana była przy Pl. Rybnym. Stoi tu dziś ostatni, ocalały fragment synagogi, lecz nie tej najstarszej, ale późniejszej, zbudowanej na miejscu pierwotnej, chyba w początkach XVII wieku. Synagoga ta, zwana Starą została wraz z innymi bóżnicami i domami modlitw spalona w początku listopada 1939 roku. Ocalała tylko bima, wydzielone w centrum sali modlitw miejsca - gdzie odczytywane były modlitwy. Nad bimą w Starej Bóżnicy wznosił się na 4 ceglanych kolumnach strop, który od spodu zachował ozdobne elementy stiukowej dekoracji. Całość nosi ślady pożaru sprzed lat. W 1987 r. bimę nakryto drewnianym daszkiem wspartym na czterech kolumnach, chroniącym szczątki bóżnicy przed dalszym zniszczeniem.

Jedynym ocalałym budynkiem z tamtego czasu jest ciekawa budowla łaźni miejskiej. Niegdyś była to mykwa - łaźnia żydowska. Budynek łaźni wzniesiono w 1904 r. w tzw. stylu mauretańskim. Obok łaźni stoi dziś pomnik poświęcony pamięci pierwszego transportu więźniów do obozu w Oświęcimiu.

Cmentarz żydowski, stojący przy ulicy Słonecznej i Nowodąbrowskiej, mieści około 3000 macew, a pochowanych jest tam ponad 11 000 osób. 

Miejscem smutnym, ale wartym odwiedzenia jest las Buczyna w Zbylitowskiej Górze koło Tarnowa. Jest to miejsce egzekucji i masowych grobów, pomordowanych w tam przez Niemców w czasie wojny, Żydów i Polaków.

Spostrzegawczy zwiedzający dostrzeże, spacerując po Starym Mieście, tu i ówdzie stare lub odrestaurowane szyldy żydowskich sklepów, napisy w języku hebrajskim na ścianach żydowskich kamienic czy informacje o tarnowskim getcie. Natomiast w odległości około 20 km od Tarnowa - w Dąbrowie Tarnowskiej, znajduje się pięknie odrestaurowana synagoga. Dostępna do zwiedzania.