Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia soli w Wieliczce to jedna z największych atrakcji w Polsce, co roku odwiedzana przez ponad milion turystów.
Złoża soli na tym terenie pochodzą sprzed 14 milionów lat, a powstały na skutek zanikania zamkniętego morza o dużym zasoleniu. Eksploatację rozpoczęto około 3 tysiące lat p.n.e. od osuszania wypływającej z ziemi solanki. Gdy na przełomie XII i XIII wieku solanka przestała samoistnie wypływać zaczęto kopać studnie, a następnie pierwsze szyby wgłąb ziemi.
Eksploatacja złóż trwała nieprzerwanie do 1996, w którym to roku zaprzestano ostatecznie wydobywać sól w kopalni. Już wcześniej, bo w 1976 wielicka żupa została wpisana do krajowego rejestru zabytków, a od 1978 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Podziemna Trasa Turystyczna wielickiej kopalni powstała na przełomie XVIII i XIX wieku.Turyści zwiedzają kopalnię przemierzając ok. 3 km trasę składającą się z 20 komór, położonych na głębokościach od 64 do 135 metrów (poziomy I – III). Część trasy przystosowana jest dla wózków inwalidzkich. Zwiedzanie trwa ok. 2–3 godziny.
Najbardziej reprezentatywna kaplica Św. Kingi posiada doskonałą akustykę. Odbywają się tu koncerty sław polskich i międzynarodowych. Najwyższym wyrobiskiem, które turyści mogą zobaczyć jest Komora Stanisława Staszica. Mierzy ona aż 36m i weszła do historii za sprawą pierwszego podziemnego lotu balonem. Wykonano tutaj również najprawdziwszy skok na bungee.
W czasach Króla Kazimierza Wielkiego dochody z Żup Krakowskich, sprzedaży soli stanowiły pokaźny zastrzyk finansowy dla kraju. Pokrywały 1/3 wpływów skarbu państwa.